دلایل اعتبار رؤیت ماه با چشم مسلّح چیست؟
پرسش و پاسخ / چه دلیلی داریم که اگر ماه قمری با چشم مسلح دیده شد، فردا، اول ماه قمری است؟
پاسخ
مراجع معظمی که رؤیت ماه با چشم مسلّح را کافى مى دانند، اول به «أصالة الإطلاق» در مورد رؤیت استدلال می کنند.
دوم اینکه می گویند: در هیچ یک از روایات، دلیل و قرینه اى بر اعتبار رؤیت فقط با چشم معمولی و عادى وارد نشده است.
معتقدند همان طور که رؤیت با ابزارى مانند عینک کفایت مى کند، رؤیت با ابزار قوى تر که در واقع تغییرى ایجاد نمى کند نیز کفایت مى کند. آن چه لازم است، صدق و استناد رؤیت به بیننده مى باشد؛ به طور قطع مى توان رؤیت را به کسى که با دوربین قوی مى بیند، نیز استناد داد و این استناد حقیقى است. (دقت کنید)
کسی که ماه را با دوربین قوی دیده، چگونه می تواند بگوید من ماه را ندیده ام! یا چگونه می تواند بگوید این دیدن، اعتبار ندارد چون با چشم عادی نبوده است!
می گویند گرچه در روایات، کلمه «رؤیت» آمده، امّا از ادلّه استفاده مى شود که ملاک وجود واقعى هلال است.
مى توان ادلّه این گروه را در سه دلیل خلاصه کرد:
1 - جریان اصالة الاطلاق نسبت به سبب رؤیت و عدم وجود قرینه بر انصراف.
2 - استناد حقیقى رؤیت به کسى که با ابزار و وسائل می بیند.
3 ـ شمول اطلاق لفظ اهلّه در آیه شریفه «یَسْئَلُونَکَ عَنِ اْلأَهِلَّةِ...»، بر هلالى که مردم با چشم معمولى نمى بینند، امّا با وسائل و ابزار، امکان رؤیت دارد.
از شواهد و مؤیّدات این نظریه آن است که اگر هلال در شب اوّل با چشم معمولى قابل رؤیت نباشد، امّا با دوربین قوی یا تلسکوپ رؤیت شود، در صورتى که فرداى آن شب را روز اوّل ماه قمری ندانیم و بخواهیم روز بعد را اوّل ماه قرار دهیم، چنان چه این ماه در انتها بیست و هشت روز شود، طبق برخى از روایات و فتواى همه فقها، لازم است یک روز صیام را قضا نماییم. این مسأله، کشف مى کند که در آن زمان هرچند هلال با چشم معمولى دیده نشده است، امّا عنوان روز اوّل را دارد. این مطلب شاهد بسیار خوبى است که دیدن با چشم معمولى، موضوعیّت ندارد.
اما مخالفان رویت با چشم مسلح، انصراف رؤیت به دیدن با چشم معمولى را مطرح کرده اند. آنها می گویند رؤیتی اعتبار دارد که با چشم عادی باشد و مسلح نباشد چرا که ادله، منصرف به فرد عادی و متعارف است.
هر دو نظر، مویداتی دارد اما ظاهرا رؤیت با چشم مسلح نیز معتبر است لا اقل به نحو احتیاط.
موفق باشید