آیت الله مهندسی، ولی خدا بود / تفاوت عارف با عالم اخلاقی

 

 گفتاری در ویژگی‌های عارف واصل، مرحوم استاد محمدمهدی مهندسی رضوان الله علیه

 

 

 

مدیر گروه پژوهشی معارف اسلامی در جمع طلاب حوزه علمیه تبریز که به مناسبت یادبود عارف واصل آیت الله محمد مهدی مهندسی (ره) تشکیل شده بود گفت: صفاتی مانند (متواضع، فروتن، فرهیخته، استاد حوزه و دانشگاه، دانشمند، محقق و ...) برای آن مرد الهی از صفات سطحی محسوب می‌شوند چرا که حضرت استاد مهندسی فراتر از این حرفها بود. به راستی او ولیّ خدا بود، و واقعا عارف واصلی بود که در عشق معشوق حقیقی اش، خدایی شده بود.

 

مرحوم مهندسی صاحب موت اختیاری بود
وی گفت: حضرت استاد مهندسی (روحی فداه) از نوادر روزگار بود که ارزش وجودی اش در زمان حیات طیبه‌ دنیوی اش شناخته نشد اما قطعا بعد از وفات، روز به روز بیشتر شناخته خواهد شد.

حجت الاسلام وحید واحدجوان افزود: آیت الله استاد مهندسی دارای «موت اختیاری» بود و آنچه را که مردم در قیامت بالعیان مشاهده خواهند کرد، ایشان در این دنیا مشاهده می‌کرد.
 

تفاوت عارف و غیر عارف
وی با انتقاد از برخی «واعظان»، «کتابها» و «رسانه‌ها» درباره معرفی کردن برخی از «عابدان» و «علمای غیر عارف» به عنوان «عارف» گفت: متاسفانه کسانی که در حوزه عرفان اسلامی متخصص نیستند، هر کسی را که آدم خوبی بوده، یا دارای صفای باطنی بوده، یا کرامتی داشته یا مریض شفا می‌داده را «عارف» خطاب می‌کنند درحالی که معنای «عارف» چنین نیست. بلکه عارف به کسی می‌گویند که حقیقت هستی را خوب شناخته و شهود کرده و به سرّ آیه «هو الاول و الآخر و الظاهر و الباطن» رسیده باشد و به تعبیر دیگر عارف کسی است که وحدت شخصی وجود را ادراک کرده است و غیر الله را ظهورات و آیات او می‌بیند. عارف کسی است که قائل به وحدت وجود و کثرت ظهورات است. عارف کسی است که با تصفیه باطن، فانی در حق شده و جز حق چیزی نمی بیند.
 

وی گفت: اگر به تعبیر دقیقتر بخواهم بگویم باید عبارت امام خمینی را بیاورم که می‌فرماید: «عرفان به علمى گفته مى‏شود که به مراتب احدیت و واحدیت و تجلیات به گونه‏اى که ذوق عرفانى مقتضى آن است، پرداخته و از اینکه عالم و نظام سلسله موجودات، جمال جمیل مطلق و ذات بارى است بحث مى‏‌نماید و هر کسى که این علم را بداند به او عارف گویند.» 

حجت الاسلام واحدجوان افزود: استاد شهید آیت الله مطهری نیز عبارت زیبایی درباره عقیده توحیدی عرفا دارد از جمله می‌فرماید: «البته توحیدى که از نظر عارف قلّه منیع انسانیت به شمار مى‌‏رود و آخرین مقصد سیر و سلوک عارف است، با توحید مردم عامى و حتى با توحید فیلسوف (یعنى اینکه واجب الوجود یکى است نه بیشتر) از زمین تا آسمان متفاوت است. توحید عارف یعنى موجود حقیقى منحصر به خداست، جز خدا هرچه هست «نمود» است نه «بود». توحید عارف یعنى «جز خدا هیچ نیست». توحید عارف یعنى طى طریق کردن و رسیدن به مرحله جز خدا هیچ ندیدن. این مرحله از توحید را مخالفان عرفا تأیید نمى‏‌کنند و احیاناً آن را کفر و الحاد مى‏‌خوانند، ولى عرفا معتقدند که توحید حقیقى همین است و سایر مراتب توحید خالى از شرک نیست. از نظر عرفا رسیدن به این مرحله کار عقل و اندیشه نیست، کار دل و مجاهده و سیر و سلوک و تصفیه و تهذیب نفس است. »
 

وی با اشاره به نوشتاری از آیت الله جوادی در مقدمه شرح تمهید القواعد ابن ترکه گفت: حکیم متاله آیت الله جوادی آملی که به تعبیر استاد مصباح یزدی، رئیس الفلاسفه در عصر حاضر است در این باره گفته است: «اساس عرفان بر وحدت شخصی وجود و کثرت زدایی از حریم آن است. وحدت شخصی وجود که در عرفان مطرح است، به مراتب عمیق تر از وحدت تشکیکی آن است که در حکمت متعالیه طرح می‌شود. وحدت شخصی وجود محصول ریاضت های مجاهدانِ نستوهِ صحنه جهاد اکبر است که نه تنها پخته اند، بلکه سوخته و گداخته ‌اند و چون حَدِیده مُحمات، گزارش‌گر حق و صدق اند.»

 

مدرس حوزه و دانشگاه گفت: عارف کسی است که خداوند متعال را به بهترین نحو ممکن بشناسد و توحید حقیقی که همان وحدت شخصی وجود است را ادراک کند اما متاسفانه حتی می بینیم بعضی از واعظان و برخی رسانه ها، کسانی را که با عرفان نظری و عملی اسلامی مخالفت می‌کنند عارف می خوانند که این ظلم بزرگی به عرفان و عارف است.

وی گفت: نمادهای عرفان در عصر حاضر، بزرگانی مانند حضرت امام خمینی، علامه طباطبایی، علامه حسن زاده آملی و آیت الله انصاری شیرازی هستند.

مرحوم مهندسی در عرفان، حرف اول را می زد
وی درباره استادش گفت: حضرت استاد مهندسی از بزرگانی بود که در عرفان نظری و عملی حرف اول را می‌زد و واقعا عارفی الهی بود و همراهان، نزدیکان، شاگردان خاص عرفانی و ارادتمندان ایشان بهتر از من این مطلب را متوجه اند اما حجاب زمان باید برطرف شود تا خیلی از چیزها روشن گردد.

وی گفت: خیلی فرق است بین کسی که از معرفت ناب توحیدی برخوردار است و مطابق آن معرفت، در حالت اخلاص کامل و تام، عمل می‌کند و کسی که معرفت کمتری نسبت به الله و اسماء و صفاتش دارد و یا تنها در حوزه مفاهیم، عامل است.

مرحوم مهندسی عصاره عرفان امام خمینی بود
حجت الاسلام واحدجوان با تاکید بر اینکه در عصر حاضر، عرفان حقیقی را از امثال حضرت امام خمینی و علامه حسن زاده آملی یاد بگیریم نه دیگران گفت: حضرت استاد مهندسی، عصاره عرفان امام خمینی (ره) بود و عرفان امام خمینی (ره) همان عرفان مصطلح اسلامی است که به تعبیر استاد شهید آیت الله مطهری، پدرش، محیی الدین ابن عربی است.

وی گفت: محیی الدین ابن عربی بزرگترین عارف اسلامی است که بهتر از همه عرفای قبل از خود مطلب آورده و همه عرفای بعد از خود را به شدت تحت تاثیر قرار داده و همه عرفا و حتی حکیمان حکمت متعالیه ریزه خوار سفره او هستند.

وی گفت: وجود مبارک ختمی مرتبت، پیامبر اعظم حضرت محمد صلی الله علیه و آله و اوصیاء مکرمش، ائمة العارفین و الموحدین هستند و عرفان حقیقی، راهش از ولایت اهل بیت علیهم السلام می گذرد.

پژوهشگر اخلاق و عرفان اسلامی گفت: استاد معظم آیت الله مهندسی روحی فداه به نظرات عرفانی حضرت امام (ره) بسیار مسلط بود.

وی در پایان به طلاب و دانشجویانی که دوستدار قدم زدن در راه عرفان هستند توصیه کرد برای شروع تحول، به مجموعه «اسرار نماز» و «شرح چهل حدیث امام خمینی» که از زبان استاد مهندسی توضیح داده شده، توجه ویژه داشته باشند و از طریق سایت رادیو معارف، این دو مجموعه را که به صورت لوح فشرده آماده شده، تهیه کرده و استفاده کنند.

منبع: پایگاه اطلاع رسانی مرحوم استاد مهندسی (رضوان الله علیه)