نگاهی به زندگی‌نامه آیت الله حسن رمضانی
زندگی نامه عارف فرزانه، آیت الله استاد حسن رمضانی که به قلم اینجانب در سایت ایشان منتشر شده است.
آیت الله حسن رمضانی به سال 1336 هـ.ش در روستای قدمگاه نیشابور (استان خراسان) به دنیا آمد.
پس از گذراندن دوران تحصیلات ابتدایی و دبیرستان به خاطر علاقه و دلبستگی به حوزه، وارد مدرسه آیت الله العظمی میلانی (قدس سره) شد. تحصیلات حوزوی این استاد فرزانه پس از اندکی توقف ـ که دوران خیلی سختی بود ـ در مدرسه آقای مصباح ادامه پیدا کرد. ایشان در این مدرسه کتاب‌های جامع المقدّمات، سیوطی و مغنی را طی سه سال در محضر استادان مربوطه تتلمذ کرد.
حضرت استاد، سپس به مدرسه بعثت تحت اشراف آیت الله میرزا حسنعلی مروارید (قدس سره) مراجعه کرد و در آن مدرسه کتاب‌های معالم، شرح لمعه، اصول الفقه، رسائل و مکاسب را در محضر اساتیدی همچون عبد الجواد غرویان، شیخ مرتضی و شیخ مهدی مروارید و ... دامت براکاتهم استفاده کرد.
از دیگر اساتید ایشان در مشهد حضرت آیت الله سید عزالدین زنجانی (ره) است که بدایه الحکمه، نهایه الحکمه، شرح منظومه حکیم سبزواری و قسمتی از درس خارج فقه قضا را در محضر ایشان استفاده کرده است.
این زمان مصادف با اوج گرفتن مسائل انقلاب اسلامی ایران بود که حضرت استاد نیز در این فعّالیّت‌های انقلابی شرکت می‌کرد.
پس از انقلاب و استقرار نظام مقدّس جمهوری اسلامی نیز ایشان در کنار درس و بحث مناسب با زمان و نیازهای موجود فعّالیّت‌های انقلابی را که شامل سخنرانی، اجرای کلاس‌های فرهنگی در مساجد و شرکت در اردوهای آموزشی و به عهده گرفتن امام جماعت فرودگاه مشهد و ... بود شدت بخشید و بعدها نیز مسئولیت هیئت بدوی بازسازی نیروهای انسانی در اداره کل راه و ترابری استان خراسان را تقبل کرد که مدت اشتغال ایشان در این سمت 2 ماه بیشتر طول نکشید چرا که علاقه به تحصیل در حوزه علمیّه قم دل ایشان را ربوده بود و لذا پس از سر و سامان دادن به کارها استعفای خود را نوشت و در سال 1361 به قصد ادامه تحصیل به شهر مقدس قم هجرت کرد.
ایشان پس از ورود به قم ابتدا نزد اساتیدی همچون آقا سیّد علی محقق داماد و آیت الله علوی گرگانی (دامت براکاتهما) تتمه درس سطح را که شامل بخشی از مکاسب و کفایه بود خواند و سپس در درس خارج حضرت آیت الله فاضل لنکرانی (رحمة الله علیه) در فقه و اصول، آیت الله مکارم شیرازی در اصول، آیت الله جناتی شاهرودی و آیت الله میرزا هاشم آملی (رحمة الله علیه) در فقه شرکت کرد.
حضرت استاد رمضانی، از محضر حضرت آیت الله بهاء الدینی (رضوان الله علیه) و مرحوم حیدر آقا معجزه (رضوان الله علیه) نیز استفاده‌ها کرده است و حیدر آقا معجزه، استاد عرفان عملی ایشان نیز بود.
اصلی‌ترین و مهمترین استاد ایشان در هیئت، اخلاق، فلسفه و عرفان، حضرت آیت الله علّامه حسن زاده آملی دامت برکات وجوده الشریف بوده است و حضرت استاد با حضرت علامه، رابطه نزدیکی داشته و دارد.
استاد رمضانی از نگاه علامه حسن زاده آملی
حضرت علامه حسن زاده آملی در سال 1373 شمسی در مقدمه‌ای بر کتاب «مروری بر آثار استاد علامه حسن زاده آملی»، استاد رمضانی را چنین وصف می‌کنند: «از آغاز تا انجام آن را (کتاب مروری بر آثار علامه، که نوشته استاد رمضانی است) دیده ام، و بر حسن صنیعت مؤلف آن آفرین گفتهام. البته انجاز چنین امرى بلکه به مراتب فراتر آن را از مثل ایشان توقع دارم، چه این که در تحلى به منقبتین علم و عمل مورد اعتماد من است؛ و سالیانى در محاضر دروس و بحثم به حدت دقت و جودت قریحه و حسن سلیقه و استقامت فکرتش آگاهى یافتم و خود اکنون از فضلاى گرانقدر حوزه است، و بحمد الله سبحانه به تدریس و تعلیم اشتغال دارد وفقه الله المتعالى الى مرضاته.»
20 دی ماه 1373
تدریس و فعالیتهای علمی استاد
حضرت استاد درباره تدریس خود می‌نویسد: «ما تدریس را در مشهد، مدرسه آقای مصباح آغاز کردیم. اولین کتابی را که تدریس کردیم کتاب صرف میر بود. پس از آن در مدرسه آیت الله مروارید، دروسی را چون سیوطی، منطق و مختصر المعانی، به مدت 5 سال تدریس نمودم.»
استاد گرانقدر و فرزانه حوزه علمیه، دروسی را که تاکنون در حوزه علمیّه قم تدریس داشته‌اند و برخی از آنها هنوز هم ادامه دارد عبارتند از:
مغنی اللبیب
المنطق
بدایة الحکمه و نهایة الحکمه (دست‌کم دو دوره)
شرح الاشارات و التنبیهات (چندین دوره کامل)
الهیات شفاء
برهان شفاء
الشواهد الربوبیه
الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة (یک دوره کامل)
تهمید القواعد ابن ترکه (چهار دوره کامل)
شرح فصوص الحکم (سه دوره کامل ، دوره چهارم آغاز شده است)
مصباح الانس شرح مفتاح الغیب (دوره کامل)
تشریح الافلاک (سه دوره کامل)
شرح چغمینی
مقاله اولای اصول اقلیدس (دو دوره)
شرح و بررسی مثنوی معنوی و ...
فعالیت در مرکز فرهنگ و معارف قرآن کریم
حضرت استاد در این‌باره می‌نویسند: «یکی از فعّالیّت‌هایی که در حال حاضر به آن خیلی اهمیّت می‌دهم و برایش ارزش خاصی قائلم عضویت در هیئت تحریریه فلسفه و کلام مرکز فرهنگ و معارف قرآن قسمت دایره المعارف قرآن کریم است که تا این زمان ادامه دارد و ان‌شاء الله امیدوارم توفیق پی گرفتن آن را از این پس نیز داشته باشم که در خدمت قرآن بودن و کار قرآنی کردن توفیق بزرگی است و نمی‌توان دیگر فعّالیّت‌های علمی را با آن مقایسه کرد.»
شاگردان حضرت استاد
حضرت آیت الله حسن رمضانی از استادان برجسته حکمت ، عرفان نظری و عملی حوزه علمیه قم محسوب می‌شود و شاگردان فاضل و دانشمندی را تربیت کرده‌اند که در حوزه‌های علمیه قم، نجف و ... مشغول تدریس علوم عقلی و عرفانی هستند.